Możliwości i warunki zyskania odpustu
(por. KPK, kan. 992-997; Indulgentiarum Doctrina, Posoborowe Prawodawstwo Kościelne, t. I, z. 2; Enchiridion indulgentiarum (wyd. 4, lipiec 1999), Posoborowe Prawodawstwo Kościelne, t. IX, z. 3)
- Odpust jest darowaniem wobec Boga kary doczesnej za grzechy odpuszczone już co do winy. Może go uzyskać wierny, odpowiednio przygotowany – po wypełnieniu pewnych określonych warunków.
- Odpust jest cząstkowy albo zupełny, zależnie od tego, czy uwalnia od kary doczesnej należnej za grzechy w części lub w całości. Kryterium miary tego odpustu stanowi wysiłek i gorliwość z jaką ktoś wykonuje dzieło obdarzone odpustem cząstkowym.
- Nikt nie może przekazywać innym osobom żyjącym odpustów, jakie sam zyskuje. Odpusty zarówno cząstkowe jak i zupełne mogą być zawsze ofiarowane za zmarłych na sposób wstawiennictwa.
- Odpust zupełny można uzyskać tylko jeden w ciągu dnia. Odpust cząstkowy można uzyskać kilka razy dziennie, chyba że co innego jest wyraźnie zaznaczone.
- Do uzyskania odpustu zupełnego wymaga się wykonania dzieła obdarzonego odpustem, oraz wypełnienia trzech następujących warunków: 1) spowiedź sakramentalna, 2) Komunia eucharystyczna, 3) modlitwa w intencjach Ojca Świętego.
- Ponadto wymaga się wykluczenia wszelkiego przywiązania do grzechu nawet powszedniego. Jeśli brakuje pełnej tego rodzaju dyspozycji, albo nie zostaną spełnione wyliczone warunki, wtedy odpust będzie tylko cząstkowy.
- Wypada, by Komunia święta i modlitwa w intencjach Ojca Świętego miały miejsce w tym dniu, w którym wykonuje się dzieło obdarzone odpustem.
- Po jednej spowiedzi sakramentalnej można uzyskać kilka odpustów zupełnych. Natomiast po jednej Komunii eucharystycznej i po jednej modlitwie w intencjach Ojca Świętego zyskuje się tylko jeden odpust zupełny.
- Warunek dotyczący modlitwy w intencjach Ojca Świętego wypełnia się całkowicie przez odmówienie jeden raz “Ojcze nasz” i “Zdrowaś”. Pozostawia się wiernym swobodę wyboru jakiejkolwiek modlitwy zgodnie z ich pobożnością.
- Jeżeli do uzyskania odpustu związanego z jakimś dniem wymagane jest nawiedzenie kościoła lub kaplicy, to można go dokonać od południa dnia poprzedzającego, aż do północy kończącej dzień oznaczony.
II. Odpusty zupełne:
Wierni mogą uzyskać odpust zupełny wypełniając warunki określone w punkcie 5 i następujące dzieła obdarzone odpustem:
- Adoracja Najświętszego Sakramentu trwająca przynajmniej przez pół godziny.
- Pobożne przyjęcie – choćby tylko przez radio – Błogosławieństwa Papieskiego udzielanego Miastu i Światu.
- Nawiedzenie cmentarza w dniach od 1 do 8 listopada połączone z modlitwą – choćby tylko w myśli – za zmarłych (odpust ten może być ofiarowany tylko za dusze w czyśćcu cierpiące).
- Pobożny udział w obrzędzie liturgicznym w Wielki Piątek i ucałowanie krzyża.
- Udział w ćwiczeniach duchowych trwających przynajmniej przez trzy dni.
- Publiczne odmówienie Aktu Wynagrodzenia w uroczystość Najświętszego Serca Jezusowego.
- Publiczne odmówienie Aktu poświęcenia rodzaju ludzkiego Chrystusowi Królowi w uroczystość Chrystusa Króla.
- W uroczystość śś. Apostołów Piotra i Pawła, każdy kto pobożnie używa przedmiotu religijnego (krzyża, różańca, szkaplerza, medalika) poświęconego przez Papieża lub Biskupa i w tym dniu odmówi Wyznanie Wiary.
- Wysłuchanie w czasie misji kilku kazań i udział w uroczystym ich zakończeniu.
- Przystąpienie po raz pierwszy do Komunii św. lub udział w takiej pobożnej ceremonii.
- Odprawienie pierwszej Mszy św. lub pobożne uczestnictwo w niej.
- Odmówienie różańca w kościele, w rodzinie, we wspólnocie zakonnej (należy odmówić przynajmniej jedną część, jednakże pięć dziesiątek w sposób ciągły, z modlitwą ustną należy połączyć pobożne rozważanie tajemnic, w publicznym odmawianiu tajemnice winne być zapowiadane zgodnie z zatwierdzoną miejscową praktyką, w odmawianiu prywatnym wystarczy, że wierny łączy z modlitwą ustną rozważanie tajemnic).
- Odnowienie przez kapłana w 25-, 50-, 60-lecie święceń kapłańskich postanowienia wiernego wypełniania obowiązków swojego powołania, uczestniczenie w Mszy św. jubileuszowej.
- Czytanie Pisma św. z szacunkiem należnym słowu Bożemu, przynajmniej przez pół godziny.
- Nawiedzenie kościoła, w którym trwa Synod diecezjalny i odmówienie tam “Ojcze nasz” i “Wierzę”.
- Odmówienie w sposób uroczysty hymnu “Przed tak wielkim Sakramentem” w Wielki Czwartek.
- Odmówienie tego samego hymnu w uroczystość Bożego Ciała.
- Publiczne odmówienie hymnu “Ciebie Boże wielbimy” w ostatnim dniu roku.
- Publiczne odmówienie hymnu “Przybądź Duchu” w Nowy Rok i w Zesłanie Ducha Świętego.
- Pobożne odprawienie Drogi Krzyżowej (przed stacjami prawnie erygowanymi, połączone z rozważaniem Męki i Śmierci Chrystusa i przechodzeniem od stacji do stacji; w publicznym odprawianiu wystarczy przechodzenie prowadzącego).
- Pobożne nawiedzenie kościoła w święto tytułu i dnia 2 sierpnia (odpust Porcjunkuli) i odmówienie “Ojcze nasz” i “Wierzę”.
- Pobożne nawiedzenie kościoła lub ołtarza w dniu jego konsekracji i odmówienie “Ojcze nasz” i “Wierzę”.
- Pobożne nawiedzenie kościoła w Dniu Zadusznym i odmówienie “Ojcze nasz” i “Wierzę” (odpust ten może być ofiarowany tylko za dusze w czyśćcu cierpiące).
- Pobożne nawiedzenie kościoła lub kaplicy zakonnej w święta Założyciela i odmówienie “Ojcze nasz” i “Wierzę”.
- udział w czynności świętej, której przewodniczy wizytator w czasie odbywania wizytacji pasterskiej,
- Odnowienie przyrzeczeń chrztu św. w czasie nabożeństwa Wigilii Paschalnej lub w rocznicę swego chrztu.
- Pobożne nawiedzenie jednej z czterech patriarchalnych bazylik rzymskich i odmówienie tam “Ojcze nasz” i “Wierzę” w: święto tytułu, jakiekolwiek święto nakazane, raz w roku w innym dniu wybranym przez wiernego.
- Udział w świętych czynnościach sprawowanych w kościołach stacyjnych w Rzymie w określonych dniach roku zaznaczonych w Mszale Rzymskim./li>
- W momencie śmierci, o ile wierny miał za życia zwyczaj odmawiania jakichkolwiek modlitw (w tym wypadku wymieniony warunek zastępuje trzy zwyczajne warunki uzyskania odpustu zupełnego), dla uzyskania tego odpustu chwalebną rzeczą jest posługiwać się krucyfiksem lub krzyżem.
- Pobożne odmówienie Koronki do Miłosierdzia Bożego (dodane wg. dekretu Penitencjarii Apostolskiej z 12.01.2002).
Por. http://www.opoka.org.pl/slownik/odpust.html
III. Odpusty cząstkowe:
1. Odmówienie modlitwy: Czynności nasze… (Mszał Rzymski: kolekta z czwartku po Popielcu).
2. Odmówienie aktów cnót teologalnych i żalu za grzechy.
3. Nawiedzenie Najświętszego Sakramentu (wstąpienie do kościoła na krótką modlitwę).
4. Odmówienie hymnu: Uwielbiam Cię nabożnie (Adoro Te, devote).
5. Odmówienie przed zebraniami modlitwy: Stajemy wobec Ciebie, Panie.
6. Odmówienie modlitwy: Do Ciebie, Święty Józefie.
7. Odmówienie modlitwy: Dzięki Ci składamy, Wszechmogący Boże, za wszystkie dobrodziejstwa Twoje. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
8. Odmówienie modlitwy: Aniele Boży…
9. Odmówienie modlitwy Anioł Pański, w okresie wielkanocnym Królowo nieba
10. Odmówienie hymnu Duszo Chrystusowa…
11. Nawiedzenie cmentarza w dniach 1-8 listopada i modlitwa za zmarłych – odpust zupełny; w pozostałe dni roku – odpust cząstkowy.
12. Nawiedzenie cmentarza starochrześcijańskiego, czyli katakumb.
13. Odmówienie Składu Apostolskiego (pacierzowe wyznanie wiary) lub Symbolu Nicejsko-Konstantynopolitańskiego (mszalne wyznanie wiary).
14. Akt komunii duchowej, wzbudzony przy pomocy jakiejkolwiek pobożnej formuły.
15. Odmówienie Jutrzni lub Nieszporów żałobnych.
16. Udział w nauczaniu lub uczeniu się nauki chrześcijańskiej.
17. Odmówienie Psalmu 130 – Z głębokości …
18. Odmówienie modlitwy: Panie, Boże wszechmogący… (Liturgia Godzin: poniedziałek, II tydzień, Jutrznia).
19. Odmówienie modlitwy: Oto ja, o dobry i najsłodszy Jezu – po komunii św. przed obrazem Jezusa Chrystusa w każdy piątek Wielkiego Postu i w Wielki Piątek – odpust zupełny; w pozostałe dni roku odpust cząstkowy.
20. Odmówienie modlitwy: Wysłuchaj nas, Panie Święty, Ojcze wszechmogący, wieczny Panie, i racz zesłać z nieba świętego Anioła Swego, aby strzegł, osłaniał, nawiedzał i bronił wszystkich mieszkańców tego domu. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
21. Odmówienie litanii: do Najświętszego Imienia Jezus, do Najświętszego Serca Pana Jezusa, do Najdroższej Krwi Chrystusa Pana, Loretańska do Najświętszej Maryi Panny, do świętego Józefa, do Wszystkich Świętych.
22. Odmówienie kantyku: Magnificat.
23. Odmówienie modlitwy: Maryjo, Matko łaski, Matko miłosierdzia. Broń mnie od wroga i przyjmij w godzinę śmierci.
24. Odmówienie modlitwy: Pomnij, o Najświętsza Panno Maryjo (modlitwa św. Bernarda)
25. Odmówienie Psalmu 51: Zmiłuj się…
26. Uczestnictwo w publicznie odprawianej nowennie przed Bożym Narodzeniem, Zesłaniem Ducha Świętego i Niepokalanym Poczęciem.
27. Posługiwanie się przedmiotami pobożności (krucyfiksem, krzyżem, różańcem, szkaplerzem, medalikiem), jeśli są pobłogosławione przez Papieża, ewentualnie przez biskupa – odpust zupełny, jeśli w uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła, odmówimy wyznanie wiary (jakąkolwiek formułę); natomiast posługując się tymi przedmiotami pobłogosławionymi przez kapłana lub diakona – odpust cząstkowy.
28. Odmawianie Małych oficjów: O męce Pańskiej, o Najświętszym Sercu Pana Jezusa, o Matce Bożej, o Niepokalanym Poczęciu, o św. Józefie.
29. Odmówienie zatwierdzonej przez władzę kościelną modlitwy o powołania kapłańskie i zakonne.
30. Odprawienie modlitwy myślnej (rozmyślania).
31 Odmówienie modlitwy za Papieża: Wezwanie: Módlmy się za Papieża naszego… Odpowiedź: Niech go Pan strzeże, zachowa przy życiu, darzy szczęściem na ziemi, i broni przed nieprzyjaciółmi.
32. Odmówienie modlitwy: 0 święta uczto…
33. Uczestnictwo w miesięcznym dniu skupienia.
34. Odmówienie modlitwy: Wieczny odpoczynek…
35. Odmówienie modlitwy: Racz, Panie nagrodzić życiem wiecznym wszystkich, którzy nam dobrze czynią dla imienia Twego.
36. Odmówienie różańca w kościele, kaplicy publicznej, w rodzinie, we wspólnocie zakonnej, w pobożnym stowarzyszeniu (wystarczy odmówić tylko jedną część różańca) – odpust zupełny; natomiast odmówienie poza tymi miejscami lub wspólnotami – odpust cząstkowy.
37. Czytanie Pisma Świętego przez pół godziny – odpust zupełny; natomiast w krótszym czasie odp. cząstkowy.
38. Odmówienie: Witaj Królowo, Matko Miłosierdzia…
39. Odmówienie: Święta Maryjo, przybądź z pomocą biednym…
40. Odmówienie modlitwy: “Święci Apostołowie Piotrze i Pawle…”.
41. W dniu liturgicznego obchodu świętego odmówienie modlitwy mszalnej (kolekty) lub innej, zatwierdzonej ku czci danego świętego.
42. Pobożne przeżegnanie się i wypowiedzenie słów: W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.
43. Odmówienie modlitwy: Pod Twoją obronę…
44. Odmówienie: Przed tak wielkim Sakramentem… podczas liturgii Wieczerzy Pańskiej po Mszy św. (w Wielki Czwartek) i w uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało) – odpust zupełny; w innym czasie odpust cząstkowy.
45. Publiczne odmówienie hymnu: Ciebie Boga… (Te Deum) w ostatnim dniu roku – odpust zupełny; w innym czasie (nawet prywatnie odmawiając) – odpust cząstkowy.
46. Publiczne odmówienie hymnu: Przyjdź Duchu Święty (Veni Creator) w Nowy Rok i w uroczystość zesłania Ducha Świętego – odpust zupełny; w pozostałe dni (nawet prywatnie odmawiając) odpust cząstkowy.
47. Odmówienie modlitwy: Przyjdź Duchu Święty, napełnij serca wiernych Twoich i ogień miłości w nich zapal…
48. Odmówienie modlitwy: Nawiedź ten dom (Liturgia Godzin: Kompleta po Nieszporach uroczystości).
49. Odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych podczas liturgii Wigilii Paschalnej lub w rocznicę swego chrztu – odpust zupełny; natomiast odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych przy pomocy jakiejkolwiek formuły w innym czasie – odpust cząstkowy.
50. Odmówienie: Modlitwy o jedność Kościoła.
